خاک دومین عنصر زندگی بخش و قرار گیری در مرز بحران

بحران خاک ، به مراتب پر خطر تر از بحران آب زندگی بشر را تهدید می کند ، اگر وضعیت به همین شکل پیش برود سوء تغذیه عامل کشتار جامعه ی بشری در دنیا خواهد شد .

چهار عنصر آب ، خاک ، آتش و باد از عناصر چهارگانه ی حیاتی در زندگی بشر می باشند و هر یک تاثیری غیر قابل چشم پوشی در حیات انسان و دیگر جانوران دارند ؛ اکنون با بررسی نقش خاک در زندگی انسان ، متوجه خواهید شد که حیات انسان و حتی حفظ چرخه ی عادی طبیعت به صورت مستقیم و غیر مستقیم به خاک مربوط می شود .

از مهم ترین عواملی که در زنده ماندن انسان نقش دارد تغذیه ی او است یعنی آب و غذا ، تمام نیروی مورد نیاز انسان برای فعالیت های روزانه و همچنین ویتامین های مورد نیاز سلول ها و اندام های بدن او از راه تغذیه تامین می شود ؛ غذای مورد نیاز انسان به صورت مستقیم و غیر مستقیم ( در مواقع غیر مستقیم مواد اولیه ی محصول نهایی از خاک به دست می آید ) از دل خاک بیرون می آید ؛ این رشد کردن نیازمند جذب مواد مغذی درون خاک است ، در غیر این صورت اصلا محصولی رشد نخواهد کرد .

متاسفانه امروزه شیوه ی زندگی مردم به سمتی رفته است که شدیدا سلامت خاک های زراعتی را مورد حمله قرار داده است ؛ از یک رو ازدیاد جمعیت و رونق گرفتن صنعت ساختمان سازی باعث شده است برخی از دلال های زمین دست به تخریب زمین های حاصلخیز کشاورزی برای ساختن ساختمان هایشان بزنند و از طرفی دیگر این در حالتی است که کمبود خاک مناسب برای کشاورزی و تهیه ی مواد غذایی مورد نیاز بشر به یکی از بحران ها همپا با بحران آب تبدیل شده است .

از دیگر مواردی که با تغییر سبک زندگی اثرات سوء بر روی خاک گذاشته است به تولید پسماند و زباله های خطرناک می توان اشاره کرد ، دفن این زباله ها در خاک نه تنها مواد مغذی این عنصر حیات بخش را از بین می برد ، بلکه باعث مریض شدن خاک شده و در نتیجه به بار آمدن محصولی بی کیفیت می شود که جز بیماری و… چیزی به ارمغان نمی آورد .

علاوه بر عوامل انسانی ، عوامل طبیعی نیز باعث تخریب خاک شده اند ، مانند تغییرات جوی نامطلوب که سبب فقر خاک نسبت به مواد معدنی و آلی موجود در خود شده است . این امر در مواقع خوشبینانه باعث رشد محصول بی کیفیت می شود حال آنکه در اکثر نقاط جهان همین محصول بی کیفیت نیز رشد نمی کند و سوء تغذیه از مهم ترین خطرات منطقه به حساب می آید .

عامل طبیعی دیگری که باعث تخریب خاک می شود ، آب آلوده است ؛ همان آبی که هشدار ها برای بحران آن جدی گرفته نشد و سهل انگاری ها در این زمینه نه تنها باعث شده است آب که خود یکی از عناصر چهارگانه ی حیات است امروزه در مرز نابودی قرار بگیرد ، بلکه تاثیرات سوء آن بر خاک ، اکنون خاک را نیز به مرحله ی بحران کشانده .

از خاک های حاصلخیز باقیمانده ، بسیاری صرف پرورش گیاهانی می شوند که سبب تولید سوخت های زیستی می شوند ، در حال حاضر که کمبود مواد تغذیه بیداد می کند ، این نوع کاشت ها هرچند از آلودگی بیشتر منابع زیستی جلوگیری می کند ، اما نسبت به اولویت بندی ها ارزش چندانی ندارد . روبه رو شدن با بحران خاک ، بیشتر توسط مناطقی احساس می شود که اقتصادشان بسیار شدید با زراعت و کشاورزی پیوند خورده است .

از طرفی کم شدن میزان زراعت هم روند تخریب خاک را بالا می برد ، به این شکل که خاک رطوبت خود را از دست می دهد ، همچنین کم شدن میزان کربن موجود در خاک فرسایش خاک را تسریع می بخشد و با از بین بردن مواد مفید خاک که یکی از عوامل جذب آب هستند باعث می شود حتی در مواقعی که بارندگی خوب است ، آب چندانی جذب خاک نشود ؛ این بحران ها در مناطق گرم و خشک بیشتر احساس می شوند .

آسیب به بافت خاک و قرار گرفتن خاک در مرز بحران ، به ترتیب باعث فرسایش خاک ، پایین آمدن کیفیت مواد غذایی و در نتیجه مواجه شدن با سوء تغذیه را در پی خواهد داشت ، کم شدن پوشش گیاهی خاک موجب تسریع آلودگی هوا ، از بین رفتن رطوبت موجود در خاک ( به دلیل جذب پایین آب ) ، تصفیه نشدن آب های زیر زمینی تا حد لزوم و در نتیجه مرگ انسان می شود !